Toyota Việt Nam và hành trình tăng tỷ lệ nội địa hóa

Toyota cam kết tiếp tục tăng tỉ lệ nội địa hóa

Chia sẻ về hành trình gia tăng nội địa hóa, ông Toru Kinoshita – Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam cho biết:

Ngay khi mới đặt chân tới Việt Nam (vào năm 1995) Toyota đã đặt ngay mục tiêu sẽ tăng dần tỉ lệ nội địa hóa. Tuy nhiên, lúc đó thị trường xe hơi Việt vẫn ở một quy mô rất nhỏ, chỉ bán được khoảng vài ngàn xe mỗi năm. Muốn gia tăng tỉ lệ nội địa hóa lên đối với Toyota trở thành một bài toán khó.

Từ đó Toyota đặt ra phép tính, muốn gia tăng tỉ lệ nội địa hóa thì quy mô kinh doanh và quy mô sản xuất phải tăng. Vì chỉ có kinh doanh tốt mới giúp sản xuất gia tăng, sản xuất tăng mới cần sản xuất lượng linh kiện phụ tùng lớn và khi đó tỉ lệ nội địa hóa cũng sẽ tăng.

Tính cho tới nay Toyota là một trong những doanh nghiệp ô tô FDI có tỉ lệ nội địa hóa cao trong ngành và đang tiếp tục đưa ra cam kết sẽ theo đuổi mục tiêu nâng tỉ lệ nội địa hóa cao hơn nữa.

• Trên thực tế, ở thời kỳ đầu Toyota đã thuyết phục được một số công ty sản xuất phụ tùng linh kiện của Nhật đầu tư vào Việt Nam.Từ năm 2004 đến nay các nhà sản xuất này không chỉ cung cấp cho Toyota và các DN trong nước mà còn xuất khẩu sang các nước khác với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 500 triệu đô la Mỹ (tính đến tháng 6/2018) thông qua Trung tâm xuất khẩu phụ tùng Toyota bên cạnh việc tự xuất khẩu.
• Bên cạnh đó, Toyota cũng quyết định đầu tư xưởng dập thân vỏ xe quy mô đầu tiên của cả nước hoạt động vào năm 2003, trở thành nhà sản xuất đầu tiên trong ngành hoàn thiện cả 5 công đoạn dập, hàn, sơn, lắp ráp, kiểm tra tại nhà máy.
• Năm 2008, Toyota đưa vào hoạt động xưởng sản xuất khung gầm với công suất 21,000 khung xe/năm.

Đối với từng sản phẩm, như mẫu xe Vios, CKD chiến lược của TMV, số lượng phụ tùng trong nước đã tăng gấp 3 lần so với thế hệ cũ, từ 51 lên 151 phụ tùng. Hiện tại, về số lượng nhà cung cấp, đã tăng lên 33 nhà cung cấp với trên 400 sản phẩm, trong đó có 5 nhà cung cấp Việt Nam.

Bắt đầu từ năm 2018, Toyota Việt Nam đã thành lập riêng một bộ phận chuyên trách hỗ trợ các nhà cung cấp và ưu tiên cho các nhà cung cấp Việt Nam. Chương trình này được Ban lãnh đạo Toyota Việt Nam đặc biệt chú trọng và đánh giá là yếu tố tiên quyết để nâng cao tỉ lệ nội địa hoá.

Toyota Việt Nam trên con đường hỗ trợ các nhà cung cấp nội địa

Nhìn thẳng vào thực trạng các nhà cung cấp Việt, ông Toru Kinoshita – Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam đưa ra nhận định: "Các doanh nghiệp Việt Nam thường hạn chế về mặt kinh nghiệm cũng như chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng để trở thành nhà cung cấp phụ tùng linh kiện toàn cầu."

Để khắc phục tình trạng này, Toyota đặt ra chủ chương nâng cao năng lực cho các nhà cung cấp Việt về 5S, an toàn, quản lý chất lượng. Cụ thể, Toyota đã thành lập một bộ phận chức năng chuyên trách, để đào tạo và phát triển nhân sự cho các nhà cung cấp. Chuyển giao về 5S, bao gồm: Bí quyết sản xuất của Toyota (TPS), quản lý chất lượng (QCC), cử chuyên gia trực tiếp xuống tận cơ sở để hỗ trợ, hướng dẫn, tư vấn, kiểm tra, đánh giá và đồng hành sát sao hàng ngày, hàng tuần.

Ông Toru Kinoshita cho biết: "Nhà máy Nhựa Hà Nội – đơn vị cung cấp cho Toyota từ năm 2012 là một ví dụ điển hình. Năm 2017, Toyota thành lập ban dự án hỗ trợ chuyển giao đầu tiên tại Nhựa Hà Nội.

Quá trình triển khai, áp dụng 5S tại Công ty Cổ phần Nhựa Hà Nội

Sau 1 năm, Nhựa Hà Nội đã thực sự “thay đổi cả chất và lượng” nhờ áp dụng quy tắc 5S Toyota và tiêu chuẩn hóa công việc. Nhà máy ngăn nắp, sạch sẽ hơn, ý thức tuân thủ của người lao động tăng lên rõ rệt. Về hiệu quả kinh tế, thống kê 6 tháng đầu năm 2018, Nhựa Hà Nội đã cắt giảm chi phí ước tính khoảng 2,8 tỷ VND qua cải tiến về khuôn, trung bình năng suất lao động tăng 10%. Riêng với dòng xe Vios thế hệ mới, số lượng phụ tùng cung cấp bởi nhà máy nhựa Hà Nội đã tăng từ 3 lên 29 phụ tùng. Điều này cho thấy tiềm năng của ngành Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam và chúng tôi hi vọng rằng các nhà cung cấp sẽ không ngừng nâng cao năng lực của mình và xa hơn là tham gia vào chuỗi cung ứng linh kiện phụ tùng của khu vực và toàn cầu."

Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam khẳng định thêm: "Toyota xác định phát triển số lượng và quy mô nhà cung cấp Việt là nhiệm vụ ưu tiên và dài hạn."

Toyota Việt Nam tiếp tục đề xuất Chính phủ ưu đãi để duy trì sản xuất trong nước

Khó khăn lớn nhất hiện nay mà Toyota Việt Nam gặp phải vẫn là qui mô thị trường còn nhỏ dẫn đến chi phí sản xuất cao và chênh lệch nhiều so với các nước trong khu vực, đặc biệt khi thuế nhập khẩu từ các nước ASEAN về Việt Nam là 0%.

Ông Toru Kinoshita bày tỏ: "Đầu tiên, về phía Chính phủ Việt Nam, chúng tôi mong muốn xây dựng các chính sách dài hạn nhằm đảm bảo sự tăng trưởng ổn định của thị trường ô tô, giữ tỉ lệ hợp lý giữa xe sản xuất trong nước và xe nhập khẩu nguyên chiếc. Tiếp đến, có chương trình hỗ trợ cho các nhà sản xuất trong nước để giảm chi phí và tăng tính cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách giữa xe sản xuất lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu, có những chính sách phù hợp với tất cả các nhà sản xuất ô tô tại Việt Nam."

Đại diện cho Toyota Việt Nam, vị Tổng giám đốc khẳng định rất ủng hộ ý tưởng về ưu đãi thuế SCT cho xe sản xuất và lắp ráp trong nước CKD đang được bàn thảo bởi Bộ Tài chính và Bộ Công thương. Đồng thời Toyota rất mong muốn Chính phủ Việt Nam sẽ cân nhắc những hỗ trợ trực tiếp cho việc đầu tư khuôn và đồ gá để bù đắp sự thiếu hụt về dung lượng thị trường so với các nước trong khu vực.