Honda 'dẹp loạn' sự phản kháng của hệ thống đại lý xe máy như thế nào

>> Toyota vượt qua khủng hoảng chân ga ra sao

Chiếc xe Honda A-Type sản xuất năm 1947, là chiếc xe gắn động cơ đầu tiên của Honda.

Hầu hết những người quan tâm lịch sử của hãng xe máy lớn nhất thế giới là Honda đều biết chiếc xe máy đầu tiên của hãng là D-Type, sản xuất năm 1949, hay còn gọi là Dream. Tuy nhiên mẫu xe gắn động cơ đầu tiên mà Honda bán ra thị trường phải là A-Type ra đời năm 1946.

Bảo tàng của Honda ở Montegi, Nhật Bản, là một trong số các điểm tham quan hấp dẫn với cả khách du lịch trong và ngoài nước. Bước vào gian trưng bày xe máy, khách tham quang sẽ bắt gặp dãy đầu tiên bên trái là một hàng dài xe gồm D-Type và các thế hệ sau của nó. Bên phía phải, trên bục tròn, khá khiêm tốn, là một chiếc xe đạp nam, với xích hộp, một bình tròn gắn trên dóng ngang, bên dưới treo tòong teng một động cơ nhỏ.

Đó chính là tiền thân của chiếc A-Type, khởi đầu sự nghiệp của lừng lẫy của Soichiro Honda, từ một xưởng sản xuất đổ nát rộng chưa đầy hai chục mét vuông ở vùng quê hẻo lánh Hamamatsu thành hãng xe máy thống trị toàn cầu. Số lượng xe Honda đã sản xuất sau hơn 70 năm có thể ước tính như sau: Cứ 10 người trưởng thành có một chiếc xe máy Honda.

Nguyên mẫu của Honda A-Type vốn là xe đạp gắn động cơ hai thì phụ trợ. Ảnh xe trưng bày tại bảo tàng Honda ở Nhật Bản.

Để đến được thành công này, ông Honda không chỉ đối đầu với những thách thức về mặt kỹ thuật mà còn phải dùng rất nhiều mưu mẹo, trong đó có câu chuyện rất khó hình dung về việc bị hệ thống đại lý xe máy chèn ép như thế nào.

Như những hãng xe máy khác, Honda nhìn thấy cơ hội sản xuất một phương tiện đi lại giá rẻ cho số đông dân chúng với thu nhập thấp và cuộc sống khó khăn sau khi Nhật Bản thất trận ở Thế chiến II. Từ bỏ sự nghiệp, Honda quyết định làm lại từ đầu. Ông tìm được một nhà kho cũ đang thanh lý 500 chiếc động cơ hai thì loại nhỏ, vốn dùng sạc máy phát điện xách tay cho hệ thống liên lạc vô tuyến của quân đội Nhật hoàng.

Honda lập tức liên tưởng đến những chiếc xe đạp đang thồ hàng rất vất vả. Ông liền tìm cách gắn nó vào khung xe, chế thêm cái ống tròn đựng xăng, gắn thêm đĩa vào bánh sau rồi nối vào đó đai truyền động từ động cơ. Thế là ra đời chiếc xe đạp máy.

Nguyên mẫu của Honda A-Type, với bình xăng dạng ống tròn.

Chẳng phải một phát minh to tát gì vì hơn nửa thế kỷ trước, những chiếc xe đạp máy đầu tiên đã bắt đầu được chạy ở châu Âu. Tuy nhiên, 500 chiếc xe đạp có gắn máy nổ nhanh chóng bán hết, bất chấp nhược điểm như kêu ầm ĩ, khói mù mịt hay do nhiên liệu pha trộn nên phải đạp xe khởi động cả chục phút làm nóng động cơ.

Nan giải nhất là vấn đề xăng. Nhiên liệu lúc đó quý như vàng, được cấp theo đầu người và nhu cầu sử dụng. Để giúp khách hàng của mình, Honda bèn đi cây tùng, khai thác nhựa, trộn vào xăng mua từ chợ đen bán cho khách. Nhờ đó các khách hàng của Honda có thể đánh lừa các trạm kiểm soát rằng mình sử dụng nhiên liệu nhựa thông chứ không phải xăng. Cũng vì vậy mà khi chạy xe xả ra khói và mùi rất khó chịu, khiến nhiều người đặt cho nó cái tên The Stove - Bếp lò.

Thừa thắng xông lên, Honda cùng cộng sự mở rộng sản xuất và bắt đầu bán ra các vùng khác. Ông thành lập Viện Nghiên cứu Kỹ thuật Honda (Honda Technical Research Institute). Tuy nhiên, vấn đề nảy sinh khi các đại lý xe máy không chấp nhận đưa sản phẩm của ông vào phân phối. Rất may, lúc đó Honda có một người bạn đầy kinh nghiệm về bán hàng.

Ông này nhận thấy Nhật Bản có khoảng 200 hiệu bán xe máy, nếu hợp tác với họ Honda sẽ phải chịu thiệt thòi lớn từ các đòi hỏi quá đáng. Trong khi đó, có 55 nghìn hiệu bán xe đạp đang hoạt động ở khắp hang cùng ngõ hẻm trên toàn quốc. Ông bàn với Honda tập trung vào sản xuất động cơ gắn xe đạp có sẵn để giúp các hiệu xe đạp bán thêm được sản phẩm, đồng thời dùng mức lãi cao để dụ.

Nói là làm, hàng vạn bức thư được gửi đi và sau hai tuần, có 13 nghìn hiệu xe đạp đồng ý hợp tác với mức lợi nhuận bằng 30% tiền bán động cơ. Chưa đầy một năm, sản phẩm của Honda đã được biết đến rộng rãi khắp nước Nhật.

"Dân chơi" Nhật Bản cuối những năm1940 với dàn xe đạp máy của Honda.

Năm 1947, chiếc xe đạp máy đầu tiên gắn tên Honda là A-Type ra đời. Chiếc xe này cơ bản giống với 500 mẫu xe đạp cải tiếng trước đó, nhưng sử dụng động cơ do Honda chế tạo và đã có nhiều cải tiến về hình thức, ví dụ bình xăng được thiết kế hình giọt nước thay cho ống tròn trước đây. Xe có động cơ 50cc, công suất tối đa một mã lực tại 5.000 vòng/phút, với tốc độ tối đa 45 km/h. Lúc này, tới lượt các hiệu xe máy viết thư và xếp hàng chờ được trở thành nhà phân phối sản phẩm của Honda.

Năm 1948, Honda Motor Co. được thành lập. Năm 1949, chiếc D-Type, mẫu xe máy đầu tiên của Honda ra mắt, còn có tên gọi Honda Dream. Đấy là toàn bộ câu chuyện vì sao A-Type không được tính là chiếc xe máy đầu tiên của Honda, nhưng không ai có thể phủ nhận vị trí nền móng của nó trong việc hình thành tập đoàn xe máy số 1 thế giới.