Theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số bán xe máy của 5 doanh nghiệp thành viên gồm Honda, Piaggio Việt Nam, Suzuki, SYM, Yamaha năm 2020 đạt 2,7 triệu chiếc, giảm khoảng 17% so với năm 2019. Thị trường xe máy Việt Nam “tụt dốc không phanh” trong hai năm trở lại đây mặc dù các hãng xe tung ra nhiều mẫu mã mới cùng các chương trình khuyến mại giảm giá.

Thị trường từng được mệnh danh là “tỷ đô” đang có dấu hiệu đi xuống sau hơn 30 năm bùng nổ. Khó ai lường trước được “miếng bánh” này đang đến thời kỳ “khó xơi”. Trong đó, đáng chú ý nhất phải kể đến Yamaha. Nhiều câu hỏi đặt ra rằng, không biết Yamaha còn “rơi” đến bao giờ? Mặc dù là cái tên lớn thứ hai trong 5 thành viên của VAMM, nhưng doanh số bán hàng năm của Yamaha thất thường, không ổn định như đối thủ đầu bảng Honda.

Showroom Yamaha tại Việt Nam

Trong năm 2020, Honda Việt Nam có doanh số bán cao nhất đạt 2.142.564 xe, chiếm đến 79% thị phần, nhưng vẫn giảm 16,7% so với năm 2019. Không nằm ngoài xu hướng chung của thị trường xe máy, Yamaha Việt Nam giảm 16%, SYM giảm hơn 20%, Piaggio Việt Nam giảm nhẹ, ngược lại Suzuki Việt Nam có mức tăng trưởng không ngờ tới 12% so với 2019.

Năm 2019, Yamaha không thể chạy đua công bằng với Honda khi doanh số bán giảm đến 19,7% so với năm 2018, trong khi đối thủ của hãng lại tăng trưởng nhẹ 0,2% và chiếm đến 81% thị trường. Hãng xe máy Yamaha bị sụt giảm doanh số trong hai năm liên tiếp từ 2019 đến 2020.

Thành tích bán của Yamaha hai năm gần đây gợi lại thời kỳ khủng hoảng chạm đáy của hãng xe giai đoạn 2012-2014. Năm 2014 là năm thứ ba liên tiếp thị trường xe máy sụt giảm không kiểm soát, Yamaha chịu chung số phận, chỉ bán được 633.622 chiếc và chiếm 23,4% thị phần, đây cũng là năm doanh số bán hãng giảm đi 13,3% so với năm trước đó.

Giải thích về tình hình chung của thị trường xe máy năm 2020, giám đốc đại lý ủy quyền của xe máy Honda cho rằng Việt Nam đang ở giai đoạn bão hòa, không có sự tăng trưởng mạnh như trước đây. Trong khi đó, xu hướng hiện nay khách hàng bắt đầu có sự dịch chuyển sử dụng xe máy điện và ô tô, cộng với đại dịch Covid-19 hoành hành khiến cho nhu cầu giảm mạnh.

Để kích cầu thị trường, năm 2020 các doanh nghiệp đã tung nhiều mẫu xe mới. Yamaha cũng triển khai khuyến mại mạnh cho các dòng xe tay ga ăn khách của mình như Grande, Janus, Freego. Nhiều mẫu xe máy cũng được các đại lý giảm giá từ 1-5 triệu đồng để kích cầu, nhưng doanh số vẫn tụt dốc.

Cuối năm 2020, Yamaha trình làng Exciter 155 VVA được thiết kế như một chiếc “tiểu YZF-R1”, lần đầu tiên được giới thiệu tại thị trường Đông Nam Á và Việt Nam là nước đầu tiên ra mắt sản phẩm. Nhưng chừng đó là chưa đủ để Yamaha cải thiện doanh số khi cả năm hãng đã bán khá “ì ạch”.

Theo VAMM, quý IV/2020 thời điểm nhu cầu về xe máy tăng cao, doanh số bán của 5 doanh nghiệp thành viên đạt 784.878 chiếc, tăng khoảng 100.000 xe so với quý III, song vẫn giảm hơn 14,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Honda không thua lỗ với hơn 2,1 triệu xe tiêu thụ trong năm 2020, nhưng duy trì lợi nhuận tuy thấp. Yamaha Việt Nam không được may mắn như vậy bởi doanh số bán của hãng này năm 2020 ước đạt dưới 400.000 xe/năm, trong khi có tới 500 đại lý trên cả nước.

Dự báo từ giới chuyên môn cho thấy, năm 2021 nhu cầu xe máy có thể tăng so với 2020 nhưng mức tăng không quá 5%. Còn về lâu dài, xu hướng vẫn giảm. Dự báo đến năm 2024 quy mô thị trường xe máy Việt Nam có thể lùi về mức 2,5 triệu xe/năm. Không rõ Yamaha có thể cải thiện doanh số bán hàng trong tương lai không hay tiếp tục “rơi tự do” như thời gian vừa qua?